اصغر فرهادی چند روز پس از سکوتش پیرامون لغو مجوز ساخت فیلم جدیدش «جدایی نادر از سیمین» پیرامون این اتفاق و داستان فیلم جدیدش به اظهار نظر پرداخت.
توحیدی در گفتگو با مهر:
توافق شده بود مشکل فرهادی حل شود،اما نشد
فرهادی در گفت‌وگویی با خبرنگار بخش سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در پاسخ به اینکه پیش‌بینی می‌کردید،بازتاب صحبت‌های شما در جشن خانه سینما اینگونه باشد، گفت: به هیچ‌عنوان. چون هیچ قراری با خودم نداشتم که صحبت خاصی بکنم،چیزی هم برای گفتن آماده نکرده بودم، مثل همیشه تشکری از گروه و تمام.
تا اینکه نوبت به جایزه کارگردانی رسید،دوست عزیزم آقای سیروس الوند که می‌خواستند جایزه را بدهند نقل قولی از مرحوم حاتمی کردند و گفتند اگر روزی فیلمی را دیدید که آن فیلم در تو شوق فیلم ساختن ایجاد کرد آن فیلم ،فیلم خوبی است و گفت این جایزه را به فیلمی می‌دهم که وقتی آن را دیدم احساس کردم که دلم می‌خواهد فیلم بسازم.
فرهادی یادآور شد:در حین حرفهای آقای الوند با خودم این گفته‌ی مرحوم حاتمی را مرور می‌کردم و اینکه در طول زندگی‌ام کدام فیلمها در من این احساس را ایجاد کرده‌اند. یاد فیلم «دونده» امیر نادری افتادم،یاد «مسافران» و «باشو غریبه کوچک» و همین‌طور «نون و گلدون» و فیلمهایی دیگر. بعد فکر کردم که چه عجیب سه نفر از سازندگان این فیلمها در این لحظه بیرون از مملکت هستند، با اسامی این فیلمها در ذهنم رفتم که جایزه را بگیرم در حین رفتن به روی صحنه صحبت از خانم فراهانی شد با آنکه تصمیمم همان تشکر از گروهم بود، فکر کردم به عنوان کارگردان فیلم حالا که از بازیگر این فیلم صحبتی شده به لحاظ حرفهای و اخلاقی درست نیست از او که معتقدم بازیگر توانایی است یاد نکنم. گرچه لااقل اهالی سینما از مشکلاتی که دو سال گذشته به خاطر حضور او در فیلمم با آن مواجه شدم با خبرند.
این کارگردان در عین حال گفت: اما خود را موظف دیدم که از او یاد کنم، صحبتم را با آرزوی بازگشت خانم فراهانی شروع کردم و خواستم شرایط به گونه‌ای شود که ایشان بتواند بازگردد.اسامی فیلم‌های کارگردان‌هایی که روزگاری آثارشان در من شوق فیلم ساختن ایجاد کرده بود دوباره به ذهنم آمد و با یاد بهرام بیضایی شروع کردم که همان روز شنیده بودم از ایران رفته است.
فرهادی همچنان با اشاره به شب جشن خانه سینما ادامه داد: آرزو کردم امیرنادری برگردد، کسی که وقتی در سفری او را ملاقات کردم هنوز شوق ساختن بهترین فیلم‌های تاریخ سینما را در لحن و حرکت دست‌هایش موقع گپ زدن با او می‌دیدم. آرزو کردم جعفرپناهی هم فیلم بسازد به خاطر فیلم شریف «طلای سرخ»ش،آرزو کردم شرایطی بشود که کارگردانی که روزگاری در این مملکت،آثار قابل اعتنایی همچون «گبه» و «نون و گلدون» و «بای سیکل‌ران» را ساخته همچنان می‌توانست فیلم‌های اینچنینی بسازد، همین. یعنی سر تا ته قضیه از نظر من کاملا سینما بود و بحث فیلم.
فرهادی در پاسخ به اینکه منظورتان ازفراهم شدن شرایط کار این افراد در کشور چیست؟ اذعان داشت: طبیعی است منظور من از اینکه شرایطی بشود که این سینماگران برگردند تغییر شرایط مطابق با نگرش سیاسی فلان فرد خاص نبود، من آرزو کردم آنهایی که روزگاری نشان داده‌اند اهل ذوق و فرهنگ هستند، بازگردند و همانگونه فیلمها را بسازند.
وی درباره اینکه اما با این وجود از صحبت‌هایتان بد تعبیر شده، هم پاسخ داد: هم بد نقل قول شده، هم بد تعبیر شده. از صحبت‌ها متوجه شدم تصمیم اتخاذ شده ناشی از یک سوتعبیر است. تمام تلاشم هم از همان روز این بود که به این ماجرا دامن زده نشود و فیلم قربانی حاشیه‌ها نشود، فکر می‌کنم در این چند سال با کارهایی که ساخته‌ام خودم را از حاشیه‌سازی بی‌نیاز کرده‌ام.
فرهادی در پاسخ به اینکه از بازتاب آوردن اسامی این سینماگران نگران نبوده است به ایسنا گفت: معلوم است که نبودم، احساس می‌کردم در یک محیط صنفی،درباره وجه کاری و سینمایی، این سینماگران صحبت می‌کنم احساسم این نبود که نام بردن ازیک فیلم‌سازخارج از ایران معنی‌اش تایید دیدگاه سیاسی و اعتقادی اوست.
جنس فیلمهایی که تاکنون ساخته‌ام نشانگر روحیه‌ام است و همیشه تلاش کرده‌ام قضاوتم را حتی در مورد مسایل اجتماعی به فیلمم و در نتیجه به تماشاگرم تحمیل نکنم.
وی ادامه داد: اگر قصدم این بود چرا در جشن خانه سینما این را بیان کنم. آنهمه فستیوال خارجی آنهمه مصاحبه مطبوعاتی در کشورهای مختلف، وقتی آنجا که اینگونه ابراز نظرهای سیاسی خریدار بیشتری دارد چنین نمی‌کنم چرا باید در اینجا در جشن خانه سینما بیایم و تبلیغ نظرات کسی را بکنم که شناختم از او به واسطه آثارش در ایران است و نه کنش سیاسی‌اش.
فرهادی گفت: بی‌انصافی است واقعا. چرا این حرف‌ها اینگونه تعبیر شده است. من برای بعضی آثار این فیلم‌ساز به لحاظ تکنیک سینما احترام قائل هستم، اما هیچ‌گاه به دیدگاه سیاسی‌اش چه در گذشته و سالهای ابتدای انقلاب و چه در حال حاضر نزدیک نبوده‌ام.
این کارگردان در پاسخ به اینکه در مرحله پروانه ساخت «جدایی نادر از سیمین» با مشکلی مواجه نبوده است،پاسخ داد: نه مثل همه فیلمها، فیلم‌نامه داده شده و خیلی سریع هم پروانه ساخت دریافت کردیم.
فرهادی همچنین درباره‌ی خلاصه داستان «جدایی نادر از سیمین» و حال و هوای آن هم گفت: فضا و داستان «جدایی نادر از سیمین» را خود اسم فیلم به اندازه کافی می‌دهد،فیلم درباره جدایی نادر از سیمین است که خود این اطلاعات کمی نیست.
این کارگردان سینما همچنین درباره‌ی اینکه تا پیش از توقف فیلمبرداری چند درصد از کار فیلمبرداری شده هم پاسخ داد:حدودا 35 درصد.
فرهادی در بخش دیگری از این مصاحبه با ایسنا درباره‌ی اینکه رسما درباره‌ی لغو مجوز «جدایی نادر از سیمین» چیزی داده شده است،گفت: نه معمولا در این جور موارد به تهیه‌کننده اعلام می‌شود که وضعیت چگونه است.
این کارگردان همچنین درباره‌ی اینکه چرا با وجود رسمی نبودن لغو پروانه ساخت، فیلمبرداری را ادامه نداده است، مطرح کرد: به نظرم این کار باعث می‌شد که گره‌ای که باز شدنی به نظر می‌آمد، کور شود. من این روزها فقط به نجات فیلم فکر می‌کنم، نمی‌خواستم این تعبیر پیش بیاید که در حال پررنگ کردن حاشیه‌ها هستم.
فرهادی همچنین در پاسخ به اینکه مکالمه‌ای با مسئولان در این چند روزه داشته است،هم گفت:بله چندین‌بار.
این کارگردان همچنین درباره‌ی اینکه نتیجه بخش بوده است هم فقط مطرح کرد: بله.
اصغر فرهادی در بخش پایانی مصاحبه درباره‌ی اینکه راه‌حلش به عنوان فیلم‌ساز برای برطرف شدن کامل این مشکل چیست؟ هم مطرح کرد: فقط یک چیز. تعبیرهایی که من بدان معتقد نیستم از صحبت‌هایم استخراج نشود.من آرزو کردم شرایطی شود که سینماگر در کشور خودش فیلم بسازد چون شاهدیم وقتی از مملکت می‌روند،مسیر حرفه ایشان چقدر تغییر می‌کند.
این کارگردان در پایان به ایسنا گفت: در حال حاضر برای من فیلم مهم‌تر از هر چیزی است، این فیلم من تنها نیست، فیلم همه‌ی کسانی است که این مدت با عشق در ساخته شدن آن شریک بودند.